لباس‌های محلی چهارمحال و بختیاری پوششی از جنس فرهنگ و هویت

به گزارش لباس پارسی؛  لباس‌های محلی چهارمحال و بختیاری، پوشش‌هایی است که با بهره‌گیری از رنگ‌های صورتی، سبز، قرمز، نارنجی، بنفش، آبی، زرد و سفید، به عنوان یکی از مهمترین جلوه‌ای فرهنگی این خطه از این به حساب می‌آید.

تنوع در رنگ و مهارت در طراحی لباس‌های محلی چهارمحال و بختیاری باعث شده است تا این نوع پوشش مردمان استان عهلاوه بر کشور در دنیا زبانزد و مشهور شود.

قدمت لباس محلی در چهارمحال و بختیاری به دوران صفویه تعلق دارد

کارشناس توسعه و ترویج بازرگانی معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری قدمت این لباس را متعلق به دوران صفویه دانست و گفت: لباس‌های محلی در این استان به ۲ دسته مردانه و زنانه تقسیم‌بندی و هنوز هم در بین مردم استفاده می‌شود.

جهانبخش ترکی هرچگانی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: لباس‌های محلی مردان بختیاری شامل کلاه‌نمدی، شلوار گشاد، چوغا، گیوه، شال و پاپیچ بوده است.

وی افزود: این پوشش به نسبت در چهارمحال و بختیاری برای تمامی قومیت‌ها یکسان است اما در نحوه بکارگیری مواداولیه متفاوت است.

ترکی هرچگانی تصریح کرد: به عنوان نمونه افراد متمول بختیاری از کلاه‌های کرکی بلند موسوم به کلاه‌خسروی یا شلوار گشاد (دبیت حاج‌علی‌اکبری) و چوغا کیارسی از ممتازترین انواع آن و افراد دیگر جامعه از مواد اولیه ارزان‌تر استفاده می‌کرده‌اند.

وی در خصوص لباس‌های محلی زنان بختیاری یادآور شد: از زمان‌های قدیم تاکنون در برش دوخت و طراحی این لباس تغییر زیادی حاصل نشده و فقط نوع پارچه آن متفاوت است.

کارشناس توسعه و ترویج بازرگانی معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: البته لباس‌های محلی مناطق مختلف استان تفاوت‌هایی جزیی دارد اما زیباترین رنگ لباس‌های محلی متعلق به زنان بختیاری است.

وی گفت: هم‌رنگ بودن لباس محلی چهارمحال و بختیاری با طبیعت سرسبز و خرم استان از ویژگی‌های این لباس است که بیشتر از رنگ‌های شاد و دل‌نواز تولید بهره‌گیری می‌شود.

ترکی هرچگانی تاکید کرد: تهیه لباس محلی در چهارمحال و بختیاری با بودجه و درآمدهای متفاوت با توجه به مرغوبیت پارچـه و میزان اقدامات انجام شده بر روی آن مانند گلدوزی، سکه‌دوزی، منجوق‌دوزی، ملیله یا سرمه‌دوزی از دیگر ویژگی‌های این نوع لباس به شمار می‌رود.

وی با اشاره به مشخصات لباس‌های محلی زنان بختیاری افزود: این نوع پوشش شامل شولار (شلوار)، یل (کت کوتاه)، جُوِه (پیراهن)، جلیقه، لچک (کلاه) و مِینا (روسری) است.

کارشناس توسعه و ترویج بازرگانی معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: شولار (showlar) یا شلوار قِری که بیشتر از پارچه‌های مخمل به طول ۷ تا ۸ متر تهیه می‌شود.

وی یادآور شد: این مقدار پارچه را با مهارت و ذوق خاصی چین می‌دهند تا به اندازه دور کمر شخص مورد نظر شود.

ترکی هرچگانی اظهار داشت: بلندای این شلوار تا روی پاست و می‌توان دامن آن را با یراق‌های رنگی تزیین کرد.

وی گفت: یل (Yal) کُت کوتاهی است، که به جای پیراهن می‌پوشند و آن را از پارچه‌های گران‌قیمت تهیه می‌کنند و پایین آن دارای چین و پلیسه است.

کارشناس توسعه و ترویج بازرگانی معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری تاکید کرد: زنان متمول جامعه بختیاری به واسطه ارتباط با شهرهای بزرگ و حتی کشورهای خارجی و اروپایی این کُت را بجای جُوِه (پیراهن) برای خود انتخاب کرده‌اند و در واقع کُت وجه تمایزی بین زنان متمول و زنان کم‌درآمد بوده است.

وی افزود: جُوِه (Joveh) یا پیراهن از پارچه‌های الوان (رنگی) و زری است، دارای برش ساده است و در طرفین هم ۲ چاک بلند داشته و آستین آن بلند است.

ترکی هرچگانی تصریح کرد: جلیقه بر روی پیراهن پوشیده می‌شود و بیشتر از پارچه‌های مخمل تهیه و روی آن با سنگ‌های رنگی نیمه‌قیمتی و یا پولک و منجوق رنگی تزیین می‌شود.

وی یادآور شد: لَچَک (Lachak) یا کلاه با ۲ بند زیر گلو بسته می‌شود و بیشترین تزیین آن از سنگ‌های رنگی قیمتی و نیمه‌قیمتی یا سرمه‌دوزی است.

کارشناس توسعه و ترویج بازرگانی معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: پوشش لَچَک به گونه‌ای است که جلوی موها مشخص است، روی سر قرار می‌گیرد و مقداری از موها را از زیر گلو به بیرون می‌گذارند که به آن تُرنه (Torneh) می‌گویند.

وی گفت: مِینا (Meina) یا روسری از پارچه‌های حریر با پوششی به طرز خاص تهیه می‌شود.

ترکی هرچگانی تاکید کرد: بستن مِینا روی لچک یکی از مهارت‌های زنان بختیاری است و روی مِینا را با پولک و منجوق‌های رنگی زینت می‌دهند.

تولید لباس‌های محلی نه تنها در چهارمحال و بختیاری بلکه در تمامی استان‌ها به علت گرانی مواد اولیه با مشکلاتی نیز همراه است.

قیمت لباس محلی به کیفیت مواد اولیه بستگی دارد

یکی از تولیدکنندگان لباس محلی در چهارمحال و بختیاری با اشاره به تاثیرگذاری کیفیت مواد اولیه در قیمت لباس گفت: قیمت تولید هر دست لباس محلی مردانه و زنانه به کیفیت مواد اولیه بستگی دارد.

اختر کبیری دهکردی تصریح کرد: نوع پارچه، نخ، بافت، تزیینات و سایر مواد اولیه بکار رفته در تولید لباس‌های محلی در قیمت‌گذاری این نوع پوشش محاسبه می‌شود.

وی یادآور شد: هم‌اینک هر دست لباس زنانه محلی بین ۲.۵ تا ۳۰ میلیون ریال و هر دست لباس محلی مردانه بین ۴۰ تا ۸۰  میلیون ریال قیمت دارد.

کبیری دهکردی اظهار داشت: برای دوخت هر دست لباس محلی زنانه بین ۶ میلیون تا ۱۲ میلیون ریال دستمزد دریافت می‌شود.

لباس‌های محلی ایران به خصوص لباس‌های محلی چهارمحال و بختیاری را می‌توان از زیباترین و گران‌ترین تن‌پوش‌های رنگین‌کمانی در دنیا دانست.

منبع: ایرنا