حجاب و عفاف بازیچه دستان«حجاب استایل‌ها»

مد اسلامی‌که یک صنعت جهانی است و از آمریکا گرفته تا کشور‌های اسلامی در حال رشد است و بلاگر‌ها و مزون‌ها تحت عنوان حجاب استایل آن را در سراسر دنیا تبلیغ می‌کنند. گره خوردن حجاب با مد، آن را به یک استایل تبدیل می‌کند که در پی آن باید آنقدر تغییر و تنوع ایجاد شود که در اکثر مواقع مفهوم حجاب نادیده گرفته می‌شود.

اکنون که حجاب یک استایل شده باید به دنبال زینت بخشی به آن باشیم؛ اکسسوری‌های حجاب تولید کنیم و چادر‌ها را گلدوزی و سنگ‌کاری کنیم. بعد رو می‌آوریم به پیراهن‌های بلند اندامی و غیر اندامی که کم‌کم آن‌ها هم کوتاه‌تر می‌شوند و به تونیک‌های آزاد و دامن‌های گشاد تبدیل می‌شوند و شاید مرحله بعد شلوار‌های گشاد جای آن را بگیرند.. که در نهایت همان‌ها هم تنگ و تنگ‌تر می‌شوند.

در تمام حالات، ویژگی مشترک آن‌ها این است که موی سر پوشیده شده و قسمتی از بدن هم دیده نمی‌شود، اما آیا همه آن‌ها مفهوم حجاب را منتقل می‌کنند؟

دختران جوان اینستاگرامی، اینفلوئنسر‌های مذهبی و حجاب استایل هایی که در صفحات خود، مدل های مختلف لباس و روسری را برای مخاطبان به نمایش می گذارند. هم‌چنین ویدیو هایی درباره مدل های جذاب بستن شال و روسری و پست هایی درباره نحوه ست کردن رنگ ها، کیف و کفش و ساعت وغیره که به اشتراک می گذراند. آن ها به نوبه ی خود دغدغه تبلیغ حجاب را دارند و مشغول کار فرهنگی هستند تا بانوان را به حجاب علاقه مند کرده و نشان دهند با حجاب زیبا هم می توان در جامعه حضور داشت.

یکی از حجاب استایل ها که برند شخصی خود را دارد، درباره فعالیتش می گوید: انسان ها تمایل به زیبایی دارند و این نیازشان حتما باید پاسخ داده شود. بعضی ها به دلیل عقایدشان می خواهند حجاب داشته باشند و موهایشان پیدا نباشد از این حس که ناشی از زیبایی شناسی است صرف نظر می کنند، ولی ممکن است دچار حس بدی شوند. برای همین اگر یک پوشش مناسب و متناسب داشته باشند به حس خوبی می رسند.

نقدی که به این سبک پوشش وارد است رعایت نکردن اصل حجاب،‌یعنی جلب توجه نکردن است. ولی حجاب استایلیستی این حرف را منطقی نمی داند و خودنمایی زمانی مطرح است که بار منفی داشته باشد و باعث تحریک شود،اکثر استایل‌هایی که می بینیم مدگرایی و ظاهرگرایی در آن مشهود است.

هم‌چنین با مدل های غیر مرسوم بستن شال و روسری و کمی آرایش برای رنگ و لعاب دادن، نمی توانیم توجیه کنیم که حجاب را رعایت کرده ایم. این ها در جامعه جا نمی افتد و عادی نمی شود.

از طرفی این حجاب استایل ها برش هایی از زندگی شاد و مرفه خود را در صفحه ی شخصی پر فالوور به اشتراک می گذارند و به سوال های مخاطبان درباره خرید های لاکچری کیف، کفش، ساعت و لوازم آرایش مورد استفاده شان در عکس ها پاسخ می دهند و به این ترتیب سبک زندگی خود را نیز تبلیغ و ترویج می کنند.

این در حالی ست که بسیاری از دنبال کننده های آن ها از سطح رفاهی پایین تری برخوردارند و فشار روانی زیادی را متحمل می شوند. ولی از آنجا که این استایل ها به نوعی الگو برای سنجش شیک پوشی و باکلاس بودن تبدیل شده است همه می‌کوشند با صرف هزینه بیشتر در امر پوشاک نشان دهند به این طبقه‌ی اجتماعی مرفه نزدیک اند و این خود رواج مصرف گرایی، تجمل گرایی و چشم و هم چشمی بین مردم جامعه است.

زنگ خطر دقیقا اینجا به صدا در می آید که می بینیم تعریف جدیدی که حجاب استایل‌ها از حجاب در جامعه جا می اندازند و بیشتر یک تظاهر به حجاب برای کسب درآمد است؛ مانند مریضی در جامعه شیوع پیدا کرده است و قربانی اصلی آن افرادی هستند که واقعا به حجاب اعتقاد دارند و نه معتقد به استفاده از این استایل ها هستند و نه گریزی از آن دارند و حالا ذهن درگیر کشمکش جدیدی می شود که واقعا حجاب استایل ها چه میزان به دنبال کسب درآمد هستند و چقدر دغدغه ی تبلیغ فرهنگ حجاب را دارند؟

حجاب استایل‌ها نگاه تجاری به دین دارند. حد و حدود پوشش را رعایت می کنند، ولی محتوای آن را نه و به دنبال خریداری نگاه دیگران اند. در واقع از ضعف شخصیتی همه ما (که میل به زیبایی ست) پول در می آورند. چادر های گل کاری شده و مانتو های میلیونی را تبلیغ، و جیب خودشان را پر می کنند.

شبکه اجتماعی اینستاگرام محل بروز انواع و اقسام کسب و کارها و آموزش مهارت های مختلف است. مد هم در این شبکه عکس ‌محور حرف اول را می‌زند،حجاب‌استایل‌ها یا همان طراح‌های حجاب،‌یک سر این رشته دراز مد را در دست گرفته‌اند. کار آنها این است که جدیدترین مدل های روسری، مانتو، ساق دست و انواع پوشش‌های دیگر را با رعایت پوشش سر به نمایش بگذارند. برای مناسبت های مختلف مثل ایام محرم مدل مختلف پوشش ارائه بدهند و حتی تبلیغ کنند و از این راه کسب درآمد کنند.

اما در همین اینستاگرام نظرات متفاوتی راجع به حجاب‌استایل‌ها ردو بدل می‌شود؛ اینکه این افراد چقدر دنباله‌روی مدی هستند که ربطی به پوشش شرعی ندارد و یا

اینکه اصلا چه شد که به مد در زمینه حجاب روی آوردند، چقدر از فعالیت آنها تبلیغی و برای کسب درآمد است و چقدر در در راه خدا و برای ترویج حجاب.

به جز پوشش، وقتی پای نمایش چهره به میان بیاید،‌خود به خود تبلیغ لوازم آرایش هم به این تبلیغات اضافه می‌شود. حجاب استایل ها زندگی شخصی هم دارند و هر ازگاهی عکس‌های خانوادگی و اتفاقات روزمره خود را هم به نمایش می‌گذارند. از آنجایی که اینستاگرام عمدتا جای نمایش خوشی هاست، حجاب استایل ها هم مثل بقیه پرفالوئرها از خریدها، زرق و برق‌های زندگی، رابطه خوب با همسر و اتفاقات و دیالوگ های شخصی و روزمره خود می‌نویسند تا صفحه‌شان ترکیبی باشد از تبلیغاتی که به خاطر آن پول دریافت می‌کنند، مدی که مشخص نیست چقدر با اصول شرعی منطبق است و نمایش سبک زندگی عمدتا مرفه و شادی که نمایش آن پیش چشم کسانی که معلوم نیست با چه سطحی از معیشت صفحه آنها را دنبال می‌کنند، از نظر اجتماعی آسیب‌زاست

ماریا محمود یک زن مسلمان و عضو سابق پارلمان مالزی است. او مد را در مالزی به تصویر می‌کشد و می‌گوید:‌لباس اسلامی در مالزی مد شده است و دختران لباس‌های قشنگی می‌پوشند. اما جوانان نمی‌دانند چه کاری انجام می‌دهند.

این لباس‌ها را می‌پوشند، چون زیبا هستند و اگر در مالزی دقت کنید خانم‌ها لباسی می‌پوشند که در آن تمام قسمت‌های بدن پیداست و اینجور لباس‌ها جسم آن‌ها را نمی‌پوشاند.‌آن‌ها فلسفه پوشش و عفاف را نمی‌دانند و می‌گویند اسلام فقط گفته‌است خودتان را بپوشانید، اما آن‌ها دانش کافی ندارند.

آنطور که می‌بینید در کشوری اسلامی مانند مالزی نیز افرادی به مد شدن انواع پوشش به عنوان حجاب و پیشروی با مد در ظاهرگرایی انتقاد دارند. انتقادی که امروز به روند حجاب استایل در ایران نیز وارد است.

وقتی نظرات افراد را درباره این استایل‌ها می‌پرسیم، پاسخ‌هایی از این قبیل از طرف خانم‌ها مطرح می‌شود که: بعضی از این لباس‌ها در عین بلندی جذب‌اند یا این مدل‌ها یک جلب توجه پوشیده است و یک آقا نیز می‌گوید: نمایش حجاب شیک فقط نشان از تفکر سطحی و ناقص است. انگار همین که فقط یک چیز تن آدم را بپوشاند معنی حجاب را برای بعضی‌ها می‌دهد.

طراحان حجاب استایل بدون توجه به عرف جامعه ایران، سبک پوشش خود و برداشت خود از حجاب را ترویج می‌دهند و به عنوان طراح لباس اسلامی نیز شناخته می‌شوند.

ولی عموما نه حدود شرعی در آن‌ها به طور کامل رعایت شده و نه توجهی به ضوابط حجاب شده است که عدم جلب توجه و خودنمایی را شامل می‌شود. در این بین افرادی هم پیدا می‌شوند که تا روسری‌های خود را محکم می‌بندند کالکشن لباسی هم ارائه می‌دهند که تقریبا هیچ چیز از معیار‌های اسلامی را ندارد.

عرف یک جامعه هم مسئله‌ای است که در طراحی لباس باید به آن اهمیت داد،پس یک طراح لباس باید نماد‌های زیبایی و مصادیق زینت و جلب توجه را با توجه به شهر‌ها و قومیت‌های مختلف بشناسد و متناسب با پوشش زنان در بستر‌های فرهنگی به طراحی لباس بپردازد.

با توجه به این مسئله پوشش می‌تواند با رعایت چهارچوب‌های دینی و ارزشی جامعه تغییر کند؛ و به این صورت مد را می‌توان شیوه پوشش متداول در جامعه دانست که در دین هم به آن سفارش شده است.

اما مدگرایی به صورت افراطی و گراییدن به تجمل و ظاهرگرایی اصلا پسندیده نیست. همانطور که در بسیاری از طراحی‌های این طراحان لباس نیز مشاهده می‌شود، پوشش‌هایی غیرمتعارف که گاهی برگرفته از روند مد جهانی اسلامی است و حتی مانتو‌های جلو باز نیز در بین آن‌ها دیده می‌شود.

تبدیل حجاب به یک استایل؛ عرف اشتباهی‌ست که تمام انواع پوشش را زیر پرچم حجاب جمع می‌کند. بعضی از این طرح‌ها صرفا شاید پوشیدگی بیشتری داشته باشند، ولی کیلومتر‌ها با حجاب فاصله دارند و ما شاهد آن هستیم که تعدادی از جوانان چادری به دلیل این تفکر غلط، از چادر به این محصولات روی آورده‌اند و به مخاطبان خود در فضای مجازی می‌گویند «پوشیدگی برایم مهم‌تر از چادر سرکردن است»، اما باید جلوی غالب شدن این عرف اشتباه را گرفت.

عرصه برای این طراحان حجاب استایل کاملا باز است. آنقدری پول و ارتباط دارند که مزون می‌زنند؛ نام طراح لباس اسلامی روی خود می‌گذارند و به برنامه‌های تلویزیونی دعوت می‌شوند و در راستای ترویج سبک پوشش خود ایونت و رویداد برگزار می‌کنند.

بسیاری از طراحان و مزون‌های حجاب یا تحصیلات دانشگاهی برای طراحی لباس ندارند و یا صرفا یک طراح آورده‌اند و بعضا کار‌های کپی با تغییرات جزئی هم می‌زنند که وقتی مدل‌های آن‌ها را در کلاس با دانشجویان بررسی می‌کنیم علمی و مورد پسند نیستند، اما با استفاده از پول و ارتباطات مزون و برند خود را دارند.

علاوه بر این شاهد مزون‌های حجابی نیز هستیم که در جهت پیشروی با مد، زرق و برق زیادی به لباس‌ها و چادر‌ها اضافه می‌کنند و به تجمل‌گرایی و ظاهرگرایی دامن می‌زنند،لباس‌های اجتماع ما چادر و مانتو هستند می‌توان آن‌ها را زیبا و منطبق بر معیار‌های اسلامی طراحی و تولید کرد و این زیبایی صرفا استفاده از نگین‌ها و سنگ‌کاری روی لباس و چادر نیست بلکه زیبایی در طراحی لباس در تناسب است (تناسب فرم و رنگ). می‌شود زیبایی را در مسیر حجاب به کار برد و فرد را به خودنمایی سوق نداد.

این مزون‌ها از کارگروه مد و لباس کشور مجوز دارند و برای نوآوری‌های خود کد شیما نیز دریافت می‌کنند، اما تا چه اندازه عدم تبرج و خودنمایی در طرح‌های آنان رعایت شده‌است و چرا باید محصولی تولید شود که با سادگی حجاب در تضاد است.

سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که مگر فرهنگ سازی در زمینه پوشش دقیقا یکی از وظایف کارگروه مد و لباس نیست، پس تا به حال در این زمینه چه کاری انجام شده است. در کشور ما نهادهای مختلف فرهنگی این وظیفه را دارند که فلسفه حجاب و پوشش را برای خانم ها تعریف کنند.

اما وقتی این نهاد ها موفق نشدند بازار حجاب را به دست بگیرند، کسانی این بازار پرمتقاضی را به دست گرفتند که با مفهوم و فلسفه اصلی حجاب آشنایی ندارند،استایلیست حجاب که حجاب را هم یک جور مد می‌داند یا محجبه‌ای که با مفهوم حجابش آشناست،آنچه در حال حاضر شاهد آن هستیم این است که آشفته بازار مد و لباس، هنوز هیچ سامانی نگرفته است.

به گزارش لباس پارسی