نمادهای خشونت آمیز به جای نمادهای مذهبی در ششمین نمایشگاه لباس عاشورایی

ششمین نمایشگاه لباس عاشورایی استفاده از نمادهای خشونت آمیز به جای نمادهای مذهبی

نمایشگاه‌های زیادی در ایران هستند که حتی پس از ده‌ها دوره برگزاری به راحتی تعطیل می‌شوند و هیچ خلأ یا مشکلی در جامعه احساس نمی‌شود، اما برخی نمایشگاه‌ها از متن و بطن یک خلأ بزرگ زاده می‌شوند و باید باشند تا آن خلأها پر شوند، اما در مسیر برگزاری خود گرفتار مشکلات و آسیب‌های سایر نمایشگاه‌ها می‌شوند و کج‌دار و مریز به حیات خود ادامه می‌‌دهند و خود به عنوان یک خلاء بزرگ محصوب شده و حذف می شوند.

نمایشگاه لباس عاشورایی در حالی برگزار گردید که درآمیختگی نکات مثبت و منفی آن به حدی زیاد بود که نه می‌توان نکات منفی آن را نادیده گرفت و نه از نمایشگاه به عنوان نمایشگاهی موفق یاد کرد.

آسیب و خلأ طراحی و تولید لباس متناسب با فرهنگ محرم بود که کارگروه ساماندهی مد و لباس آن را شناسایی کرد و سپس فراخوان مربوط به طراحی لباس عاشورایی اعلام و طراحان تشویق به طراحی لباس محرم شدند.

در کنار دعوت از طراحان برای ایده‌پردازی در حوزه لباس عزاداری از تولیدکنندگان ایرانی نیز دعوت شد تا طرح‌های مناسب ایرانی ـ اسلامی را برای تولید انبوه خود برگزینند. تا اینجا اقدامات ارزشمند و درست بود اما از بزرگ‌ترین نکات منفی زمان برگزاری،‌نوع طراحی،سبک های طراحی و عدم نظارت داوران بر تهیه لباس‌های عاشورایی بود.

زمان برگزاری مسئله‌ای بود که تولیدکنندگان حاضر در مراسم افتتاحیه نمایشگاه نیز از آن انتقاد داشتند. اگر قرار است تولیدکننده طرح‌های نمایشگاه لباس عاشورایی را ببیند، انتخاب کرده و به تولید انبوه برساند باید زمان کافی قبل از فرارسیدن محرم داشته باشد. اما متأسفانه این زمان امسال هم از دست رفت و تولیدکنندگان نتوانستند بازار محرم و اربعین را در اختیار بگیرند.

مسئله مهم دیگر چارچوب ذهنی طراحان لباس محرم است. هنوز هیچ تصور و باور درستی در خصوص طراحی لباس مناسبتی در ایران وجود ندارد و وقتی گفته می‌شود لباس محرم فقط تصاویر و نمادهایی از واقعه‌ی عاشورا، محرم،طرح‌ها و نقوش اسلیمی برگرفته از معماری اسلامی به ذهن طراحان خطور و بر روی لباس ها، پیراهن‌ها و  مانتوها کشیده و در حال حاضر نیز متاسفانه این نقوش بر روی انواع حجاب استایل‌هایی که هیچ سنخیتی با فرهنگ عاشورایی و حتی عفاف و حجاب ندارنند کار می‌شود.

گرچه امسال بیشترین نوع تبلیغ و اطلاع رسانی و انواع وبینارها در این زمینه برگزار گردیدکه حتی بر نحوه وبینارها که در فضای مجازی با بیننده اندک انتقاد بسیار ‌می‌باشد نشان می دهد؛ کاری که در آن اولویت فرهنگ جامعه نباشد و هیچگونه کار فرهنگی بر روی آن انجام نشده است نه تنها بازخورد منفی دارد بلکه صرفا برگزاری جشنواره ای برای حل ناقص موضوع است.

رنگ غالب طرح‌ها نیز مشکل دیگر است و همچنان طراحان در استفاده از رنگ سیاه اشتیاق بیشتری دارنند،ششمین نمایشگاه لباس عاشورایی به همت کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور و با شعار «سیاه‌پوش گشت فلک از برای حسین(ع)» از سی‌ویکم شهریور تا سوم مهرماه ۱۴۰۰ در فرهنگستان هنر برپا می‌شود.

محبوبه الهی، پژوهشگر و دبیر علمی ششمین نمایشگاه لباس عاشورایی  بر لزوم درک مفاهیم و معانی نمادها در روند طراحی لباس عاشورایی تأکید داشت: طراحان پارچه و لباس باید در سایه درک معانی و مفاهیم نمادهای دینی و عاشورایی، جلوه‌های بصری این پوشش را بهبود بخشند.

او با اشاره به اینکه برخی فرهنگ‌ها با ایجاد تغییر در فرم طراحی این نمادها، مفاهیم و معانی جدیدی به آنها می‌بخشند که در صورت غفلت طراحان و استفاده از این نمادهای جدید، ممکن است مفاهیمی برخلاف فرهنگ دینی ما به مخاطب منتقل شود، اذعان داشت:‌به طور مثال وقتی نماد پرکاربرد پنجه در آثار عاشورایی را مورد بررسی قرار می‌دهیم، درمی‌یابیم این نماد به اشکال مختلف حتی در فرهنگ‌های اروپایی استفاده شده و اگر به غلط از یک فرم خاص پنجه آن هم از مسیر یک سرچ ساده اینترنتی استفاده کنیم، راه را به غلط رفته‌ایم.

جای تاسف است که نمادهای استفاده شده در لباس های عاشورایی نمادهای با سبقه و سابقه فرهنگی نبودنند و حتی در بعضی از طرح ها نمادها؛ ترویج خشونت، استفاده از شمشیر و قمه،نیزه و یا طرح هایی برگرفته از تلفیق طرح های بیگانه با مضامین عاشورایی به چشم می‌خورد و حتی پاره ای از طرح ها خط قرمز کارگروه مد و لباس در استفاده از آستین کوتاه،مانتوهای چسبان،حجاب استیال ها را رد کرده بودند.

برگزار نشدن یک جشنواره بد بسیار بهتر از برگزاری یک جشنواره بد است و در این جشنواره ما شاهد بدترین نوع برگزاری بودیم تا آنجا که در رونمایی همین آثار در شرایط بسیار بد کرونایی در سالنی کوچک مدیران این صنعت حتی سخنان خود را به اختصار و ناتمام رها نمودند و حتی مجری سخنران نام دبیر کارگروه مد و لباس کشور خانم پور شهابی را به اشتباه بیان نمود که همگی از بی برنامگی و عدم درایت مجری اصلی جشنواره نشات می گیرد.

نمایشگاه لباس عاشورایی نه مد است که جلوه‌گر خوش پوشی باشد نه فستیوال لباس‌ها و طرح های غیرکاربردی است،لباس عاشورایی یعنی درک فرهنگ شهادت و قیام امام سوم شیعیان حسین (ع) که ‌نام و فرهنگش جهانی است، اگر با این مضامین قرار است برای سال آینده مجدد این جشنواره تکرار شود، عدم برگزاری آن شایسته است تا حداقل از یک کار فرهنگی؛ اصلی غیر فرهنگی نسازیم.

به گزارش لباس پارسی