اکسپو دبی ۲۰۲۰ و ضرورت اشتراک‌گذاری تجارب هنر صنعت پوشاک ایران

اکسپو دبی ۲۰۲۰

اکسپو دبی ۲۰۲۰ سومین رخداد بزرگ بین‌المللی در جهان است که امسال در کشور امارات و به مدت ۶ ماه برگزار شده و پیش‌بینی می‌شود بین ۲۵ تا ۴۰ میلیون نفر از این رخداد بازدیدبه عمل می‌آورند،نخستین نمایشگاههای بین المللی جهانی‌(اکسپو) به مفهوم امروزی،‌در سال ۱۸۵۱ در لندن برگزار شد و کشورمان ایران به دستور امیرکبیر در اولین اکسپو حضور داشت، برج ایفل نیز یادگار اکسپو ۱۸۸۹ در پاریس است.

اکسپو دبی ۲۰۲۰ که با یک سال تأخیر درحال برگزاری است، از نهم مهرماه افتتاح شد و تا فروردین‌ماه ۱۴۰۱ ادامه دارد،۱۹۲ کشور در این رویداد شرکت کرده‌اند و ایران با پاویونی مستقل در فضایی به وسعت ۲۰۱۴ متر حضور دارند که ۵۷ متر از این فضا به گردشگری اختصاص دارد.

بازدید فعالان، هنرمندان و نخبگان حوزه‌های مختلف از «اکسپو دبی ۲۰۲۰» فرصتی برای شناخت و ارتقای کیفیت محصولات برای رقابت در بازارهای جهانی است، اکنون در دومین ماه از آغاز این رویداد جهانی، گروهی از «طراحان مد و لباس» برای حضور در نمایشگاه منسوجات و اکسپو به دبی سفر می‌کنند.

اکسپو دبی ۲۰۲۰ با عنوان پیوند اذهان و خلق آینده با حضور ۱۹۸ کشور جهان از ۹ مهر ۱۴۰۰ در حالی در دبی آغاز به کار کرده است که کرونا همچنان چالش اول جهان در بخش‌های مختلف به ویژه اقتصاد، تجارت و صنعت گردشگری است؛ اگر چه این رویداد به دلیل همه‌گیری با یکسال تاخیر برگزار و به سنت همیشگی ۶ ماه و تا ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ ادامه خواهد داشت، اما به نظر می‌رسد با شتاب واکسیناسیون عمومی، جهان آرام آرام از خواب سنگین کرونایی بیدار و برای گردهمایی‌ها و رویدادهای جهانی در ماه‌های آینده آماده می‌شود.

اکسپوها بنا به فلسفه ذاتی اگر چه اقتصادی و تجاری هستند، اما بنا به رخ‌نمایی مرسوم در همه رویدادهای جهانی از ورزشی و هنری تا علمی و صنعتی، آثار فرهنگی و هنری ویترین چشم‌نواز برای نمایشگاهی با این وسعت و معرفی و آغاز تعاملات بین‌المللی است حتی اگر این روابط بستر توسعه و همکاری‌های اقتصادی یا سیاسی کشورها باشد.

رویداد اکسپو همیشه جشنواره‌ای از زیبایی‌های فرهنگی و تمدنی را در خود دارد و کشورها در ۶ ماه فرصتی که دارند علاوه بر ارائه همه توانمندی‌ها و دستاوردهای اقتصادی و صنعتی، چشم‌اندازهای آتی و ظرفیت‌ها و جاذبه‌ها فرهنگی و تمدنی خود را به وضوح به نمایش می‌گذارند.

مدت زمان ۶ ماه برای اکسپو در مقایسه با سایر رویدادهایی با بازه زمانی حداکثر ۱۰ روز، فرصت ارزشمندی است که کشورها علاوه بر حضور در لایه‌های مختلف اقتصادی، علمی، صنعتی، اجتماعی و فرهنگی به صورت حقیقی و حقوقی، می‌توانند تعاملات بین‌المللی خود را افزایش دهند و با شناخت بیشتر از فضای ارتباطات بین‌الملل و حوزه‌های پیشرو، ظرفیت‌های ملی خود را معرفی کنند.

برگزاری اکسپو دبی ۲۰۲۰ البته با یکسال تاخیر، یکی از سه رویداد بزرگ و معتبر جهان (در کنار المپیک و جام جهانی فوتبال) است که برای نخستین بار در منطقه غرب آسیا و آن هم در همسایگی ایران برگزار می‌شود. با حضور و بازدید از پاویون کشورهای حاضر در این نمایشگاه جهانی می‌توان با رویکرد فعالان آنها در صنایع مختلف و پیشرفت‌هایی که داشته‌اند و پیشنهادات و طرح‌هایی که برای آینده بهتر دارند، آشنا شد.

وی اظهار داشت: حضور در اکسپو و بازدید از پاویون کشورها منجر به آشنایی با تاریخ و فرهنگ گذشته ملت‌ها و همچنین جدیدترین دستاوردهای اقتصادی، صنعتی و اجتماعی می‌شود. از طرف دیگر در این رویداد می‌توان ‌از پیش‌بینی‌های آنها برای آینده با در نظر گرفتن اولویت‌هایی مانند محیط‌زیست، توسعه پایدار و فناوری‌های نوین آگاه شد.

از ضرورت‌های شرکت در نمایشگاه‌هایی با ابعاد جهانی مانند اکسپو، حضور راهنمایان حرفه‌ای و آگاه در غرفه کشورهاست. اهمیت اکسپو به اندازه‌ای است که وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برای چهار ماه پایانی این رویداد هر دو هفته گروه‌های سه نفره راهنمایان گردشگری را که به دو زبان انگلیسی و عربی مسلط هستند، برای استقرار در پاویون جمهوری اسلامی ایران به دبی اعزام می‌کند تا به صورت هدفمند جاذبه‌های فرهنگی و گردشگری ایران را به بازدیدکنندگان معرفی و برای آشنایی با پاویون ایران، آنها را هدایت کنند.

علی اصغر شالبافیان که اعزام راهنمایان گردشگری به اکسپو را در چارچوب اجرای طرح روش بازدید هدفمند از پاویون ایران می‌داند، توضیح داد: (اوایل مهر ماه) در روزهای آغازین افتتاح نمایشگاه اکسپو به دبی سفر کردم. یکی از مواردی که در این رویداد مهم بین‌المللی مورد توجه قرار گرفت.

نحوه حضور و بازدید از غرفه کشورها بود. به گونه‌ای که چند نفر در ورودی غرفه مورد نظر حضور می‌یافتند و با توضیحات و هدایت راهنمایان آموزش‌دیده و تخصصی به بخش‌های مختلف غرفه موردنظر هدایت می‌شدند. تصمیم گرفتم این روش بازدید هدفمند را در پاویون جمهوری اسلامی ایران اجرا کنم.

نحوه دایرکردن، طراحی و چیدمان غرفه و حتی حضور و مستندسازی رویدادهای بین‌المللی مانند اکسپو منتقدانی هم دارد که معتقدند اکسپو رویدادی صرفا سیاحتی و تماشایی نیست، بلکه حضور مدیران و فعالان صنایع مختلف از بخش‌های دولتی و خصوصی در این نمایشگاه باید به فرصت‌های گسترش همکاری بین‌المللی اقتصادی تجاری و فرهنگی تبدیل شود.

حجت‌الله مرادخانی پژوهشگر صنایع‌خلاق و مدرس دانشگاه حضور فعالان، هنرمندان و نخبگان حوزه‌های مختلف در اکسپوی دبی ۲۰۲۰ را یک ضرورت و فرصت دانست و گفت: حضور در رویدادی با این تراز باید تجربه‌های بین‌المللی و کیفیت آثار صنایع خلاق ما را ارتقا دهد، در غیر این صورت سیر و سیاحت چند روزه و نمایشگاه‌گردی و چند فریم عکس یادگاری،‌ هیچ حاصل و دستاوردی جز صرف هزینه برای ما نخواهد داشت.

پژوهشگر صنایع‌خلاق تصریح کرد: اینکه ما فقط از شکوه و عظمت اکسپوی دبی تعریف و تمجید کنیم، چه سودی برای ما خواهد داشت، از فضل اکسپو ما را چه حاصل؟ امارات و دبی که در چنددهه از هیچ یک مرکز اقتصادی جهانی در قلب خاورمیانه ساخته است، به طور حتم اکسپو را به خوبی برگزار می‌کند، در همین ۲ ماه اول با همه شرایط سختی که کرونا برای بازدید ایجاد کرده اما بازدیدکنندگان و مخاطب خود را از دورترین نقاط جهان جذب کرده است.

اینکه از ظاهر و نظم نمایشگاه جهانی اکسپو با هیجان تعریف می‌کنند، نه از سر حسادت، اما این موفقیت دیگران است، اتفاقا اگر به دنبال دستاورد از این رویداد بزرگ هستیم وزارتخانه‌های تخصصی با همکاری اتاق‌های بازرگانی فرصت و بستری را برای سفر، بازدید و اقامت گروهی فعالان، متخصصان و نخبگان حوزه فناوری‌های فرهنگی شامل صنعت مد و لباس، صنایع‌دستی، صنعت بازی و انیمیشن و معماری به خصوص افرادی را که به زبان انگلیسی، عربی و فرانسه مسلط هستند، فراهم کنند. حتی اگر بخشی از هزینه‌های سفر تامین و تسهیلات سفر به این گروه‌ها ارائه شود، سرمایه‌گذاری بلندمدت است.

مرادخانی بیان کرد: گروه‌های اعزامی از طراح و تولیدکننده و صادرکننده صنایع خلاق ایران در بازدید از نمایشگاه و گفت‌وگو با همتایان خود در اکسپو با راهبردهای توسعه کشورها در حوزه‌های مختلف از جنوب‌شرق آسیا تا آفریقا و آمریکای‌جنوبی برای پنج سال آینده آشنا می‌شوند. بر همین مبنا و نیاز بازارهای این مناطق، می‌توانند برای آینده بازار محصولات خود برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی کنند.

وی همچنین با انتقاد از نحوه غرفه‌آرایی و رنگ لباس اعضا پاویون ایران در اکسپو دبی ۲۰۲۰ گفت: لباس یکی از قدرتمندترین و پرنفوذترین رسانه‌های فرهنگی است که ما از این ظرفیت به خوبی استفاده نمی‌کنیم؛ طراحان و ایده‌پردازان بسیار ماهر و شناخته‌شده‌ای حتی در سطح جهانی داریم، اما با آنها مشورت نمی‌شود.

مرادخانی با اشاره به برگزاری تور اکسپو برای طراحان مد و لباس بیان کرد: حضور طراحان مد و لباس ایران در نمایشگاه‌هایی مانند اکسپو ظرفیت فرهنگی، فکری و صنعتی ایران را به جهان نشان می‌دهد. امیدوارم در چند ماه باقی‌مانده نهادهای مرتبط اتاق‌های بازرگانی، وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی و وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با ابتکار عمل و دوراندیشی امکان بازدید گروهی فعالان بخش‌های صنایع فرهنگی و خلاق کشور را تسهیل کنند و در بازگشت این تجارب در داخل با علاقه‌مندان در قالب کارگاه‌های تجربی به اشتراک گذاشته شود.

تقویم اجرای برنامه های فرهنگی و هنری غرفه ایران در اکسپو دبی ۲۰۲۰

ایران در بخش فرهنگی و هنری اکسپو دبی ۲۰۲۰ با اجرای برنامه های متنوع اهدافی که برای این نمایشگاه در نظر گرفته شده را به خوبی دنبال می کند. اکسپوی دبی از ۹ مهرماه برابر با ۱ اکتبر آغاز می شود و به مدت ۶ ماه تا ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ ادامه دارد.

۲ ژانویه: قصه‌گویی و نمایش عروسکی

۲۵ تا ۲۷ ژانویه: اجرای خوشنویسی

۷ فوریه: روز ملی ایران (این برنامه احتمالا در میدان اصلی نمایشگاه و در گنبد پلازای الوصل اجرا می‌شود)

۱۸ تا ۲۲ مارچ: اجرای موسیقی محلی

پاویون ایران شامل ۹ ساختمان مجزای آبی‌رنگ می‌شود که هر یک به بخشی از تاریخ معاصر ایران اختصاص دارند. جوی‌های آبی که در پیاده‌روها جریان دارد، با الهام از معماری ایرانی است و این جریان‌های بسیار کوچک آب به خنک‌سازی فضای بیرون پاویون کمک می‌کنند. یکی دیگر از ویژگی‌های این محل، وجود صدها توپ تهیه‌شده با خاک رس نسوز است که این نوع خاک رس برای ساخت‌وساز در مناطق گرم و خشک ایران استفاده می‌شود. این توپ‌های رسی یکی از جاذبه‌های بصری پاویون ایران هستند.

غرفه گردشگری پاویون ایران در اکسپو دبی ۲۰۲۰ هر پنج روز، یکی از استان‌های کشور را با محتوای بصری معرفی خواهد کرد و روزنه‌های چشمی که تداعی‌کننده شهر فرنگ هستند، هر روز هفت میراث طبیعی و تاریخی ایران را به نمایش خواهند گذاشت. در همین حین، پخش رایحه‌ای آشنا از ایران مشام بازدیدکنندگان را نوازش خواهد داد تا حضوری واقعی‌تر در محیط را تجربه کنند.

در کنار این موارد، روایت روزانه گوشه‌ای از قصه‌های شهرزاد با تصویر و صدا و نمایش مولاژهایی از آثار تاریخی ایران با تمرکز بر نقوش و حکاکی‌های دوره هخامنشیان و ایران باستان، زیبایی‌های دل‌انگیزی را برای بازدیدکنندگان تداعی می‌کند. آشنایی با معماری سقف‌های ایرانی همراه با تصویرسازی نیز بخش دیگری از غرفه گردشگری ایران خواهد بود. تمامی این موارد سبب شده است تا مجله معماری Architectural Design ، پاویون ایران را یکی از هشت پاویون برتر اکسپو امسال معرفی کند.

با تمام این حواشی و برنامه های خارج از عرف کشور جمهوری اسلامی ایران، عدم حضور هنر صنعت پوشاک ایران که متولی اصلی آن کارکرگروه مد و لباس وزارت فرهنگ و ارشاد می باشد این سوال را مطرح می نمایند، نمایشگاه اکسپوی دبی غیر از رقص و گردشگری و صنایع و معادن، نفت و پتروشیمی، شربت خانه های سنتی و هنر فرش به چه علت برای ‌مد و لباس ایرانی جایگاه ویژه ای ایجاد نکرده است.

در حالی که بزرگترین تولیدکنندگان پوشاک خارجی از الگوهای ایرانی استفاده می کنند و این بار نیز عدم هماهنگی در این موضوع باعث آن شده است که طراحان مد ایرانی یا حضور در پاویون های کشورهای دیگر به نام آن کشورها هنر صنعت پوشاک ایرانی را به نمایش گذارنند.

به گزارش لباس پارسی