بررسی آیین نامه اجرایی قانون ساماندهی مد و لباس(قسمت اول)

بررسی آیین نامه اجرایی قانون ساماندهی مد و لباس (قسمت اول)

آیین نامه اجرایی قانون ساماندهی مد و لباس مصوب ۱۲ /۰۳/۱۳۸۷ بوده و بیش از ۱۳ سال از اجرای آن می گذرد و بر نحوه اجرای آن بر اساس آنچه در جشنواره ها و پوشاک جامعه می گذرد اما و اگرهای مختلفی مشهود است. رسانه خبری لباس پارسی نظر به اهمیت قانون ساماندهی مد و لباس کشور به اجمال چند تبصره از آن را بررسی می نماید:

در قانون ساماندهی مد و لباس و آیین نامه ضوابط و شاخص های طراحی،تولید و تبلیغ لباس اجتماع بانوان موارد گوناگونی به عنوان شاخص های ویژه در طراحی و تولید پوشاک بانوان در نظر گرفته شده است که در عمل و اجرایی آن با تعارضاتی در جامعه مواجه ایم.

قواعد کلی که در قانون ساماندهی مد و لباس آمده عبارت است  از:هرگونه لباسی که در قالب و شکل پوشش اجتماع طراحی و تولید و استفاده میشود، مستلزم رعایت معیارهای پوشش اجتماع می باشد و اعمال تغییرات مربوط به لباس خصوصی بر روی لباس اجتماع مجاز نیست ( مانند بکارگیری ترکیب رنگی یا پارچه نامناسب محیط اجتماع، بکارگیری نامناسب تور، تزئینات مفصل و نظایر آن).

لباس شهرت

لباس اجتماع فاقد ویژگی «لباس شهرت» با تعاریف فقهی از آن باشد.

طراحی لباسهای به شدت گرانقیمت و به شدت فاخر.

طراحی لباسهای با نمادهای کثیفی، پارگی و اندراس.

راحی لباس منجر به انگشت نما شدن.

سایر معیارهای لباس شهرت.

فرم کلی لباس

‌در قانون ساماندهی مد و لباس پوشیدگی کامل اجزای لباس ( قد مناسب لباس تا زیر زانو، آستین با طول استاندارد تا مچ، جلو بسته بودن لباس با بکارگیری وسیله ی مناسب مثل دکمه، قزن، زیپ و … و بدون استفاده از تور غیر ساتر و بدن نما و …). و استفاده از الگو هایی که به اندازاه کافی به لباس حجم داده و منجر به آزاد بودن اندام بدن می شود ( عدم استفاده از الگوهای بدن نما و تنگ).

‌کامل بودن لباس و عدم نیاز به ملحقات جانبی برای تأمین حجاب‌(‌آستین بلند،‌یک تکه بودن طرح و عدم نیاز به آستر و‌رعایت کامل حد حجاب شرعی بانوان)‌ در قانون ساماندهی مد و لباس ضرورت داشته و از شبیه‌سازی لباس اجتماع به‌فرم کلی البسه خصوصی‌(‌مانند دامن‌دار کردن و تنگ کردن بالاتنه،‌شبیه نمودن به طرح سارافونی و نظایر آن)‌پرهیز شود،هم‌چنین از به‌کار گیری طرح ها و برش‌ها و فرم‌هایی که با جدا سازی و شاخص کردن نواحی خاص بدن بانوان منجر به جلب توجه می گردد،‌خودداری شود.

‌به‌کارگیری طرح و شکل با بهره گیری از روشهای دوخت و نمادهای لباس اقوام ایران، با پرهیز از تبرح و جلب توجه امکان پذیر است.

‌از طراحی لباس اجتماع بانوان در وضعیت لباس فاقد تفکیک جنسیتی (unisex) یا طراحی لباس اجتماع بانوان با شباهت واضح به لباس ویژه آقایان پرهیز شود.

پارچه و مواد اولیه

غیر مسلمانان ( کراوات، پاپیون و نظایر آن) پرهیز شود.

د‌ر قانون ساماندهی مد و لباس از به کار بستن اجزاء پارچه های نازک و بدن نما برای تولیدات لباس اجتماع پرهیز شود و طرح ها، نقوش، گلدوزی ها، علائم و نمادها، جنس، رنگ، شکل و طرح پارچه استفاده شده در لباس، نباید منجر به جلب توجه ( تبرح) یا انگشت نما شدن گردد.

‌از بکارگیری طرح ها، برش‌ها، گلدوزی‌ها و علائم با جدا سازی و شاخص کردن اعضاء خاص بدن بانوان، خودداری گردد.

‌بکارگیری پارچه ایرانی در طراحی لباس اولویت دارد.

‌بکارگیری نمادهای فرهنگی و اجتماعی مجاز ایرانی در لباس بانوان، با رعایت سایر ملاحظات و به صورتی که منجر به جلب توجه نگردد مجاز می باشد.

پوشش،تزئین و طراحی

ملاحظات روی لباس و پارچه ملحقات پوشش

در طراحی لباس و نیز بکارگیری تمامی ملحقات مانند کمربند،‌روسری، دستکش، کفش، شلوار، کیف و نظایر آن، رعایت معیارهای ذیل در قانون ساماندهی مد و لباس لازم است:

‌استفاده از اسماء الله، آیات قرآن کریم، نمادهای مربوط به پیامبر اکرم(ص)،

اهل بیت(ع)، علائم اصلی و عناوین مورد احترام دیگر ادیان و مذاهب رسمی کشور و سایر موارد اینگونه در لباس، صحیح نبوده و باید اجتناب شود.

(در زیور‌آلات، استفاده از اسماء الله، آیات قرآن کریم و نمادهای مربوط به پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت(ع) به نحوی که منجر به وهن مقدسات نباشد، فاقد اشکال است.)

‌بکار گیری نوشته و متن به زبان فارسی یا هر زبان دیگر و اعداد به نحوی که مؤید سبک مکاتب و فرق انحرافی در شکل روزنامه و یا اشکال دیگر باشد، مجاز نیست.

‌از کاربرد تصاویر، علائم و نمادهای ضد اخلاق یا ضد دین یا مغایر ارزش‌های بومی، تصاویر و علائم و نمادهای نشانه‌ی معارض فرهنگ ایرانی اسلامی( مانند تصاویر حیوانات و نظایر آن)، یا مروج فرهنگ غربی به هر شکل ممکن خودداری شود.

د‌ر قانون ساماندهی مد و لباس هر‌گونه استفاده از مفاهیم و علائم و نمادهای مربوط به سایر ادیان، عرفان ها و فرق نو ظهور و انحرافی یا تصاویر، علائم و نمادهایی‌که تداعی کننده‌ی وابستگی به‌گروه‌های غیر‌مجاز،‌گروه‌های با‌هویت مبهم و نامشخص فرهنگی،اجتماعی و سیاسی،انحرافی یا فرق ضاله و یا تداعی گر خشونت یا سایر خصوصیات اخلاقی مطرود و مکروه، باشد یا استفاده از مواد اولیه و اجزاء دارای بار منفی مذهبی، فرهنگی و اجتماعی و سیاسی ( مانند مفاهیم دامن زننده به تعارضات قومیتی و مذهبی و …) یا هدایت کننده به جرم و اقدامات حرام، ممنوعه و یا ضد عرفی، مجاز نیست.

‌استفاده از عکس و تصویر چهره انسان خصوصاً افراد هویت معلوم در لباس اجتماع بانوان از مصادیق بارز تبرج بوده و مجاز نیست.

‌استفاده از تصاویر در لباس اجتماع بانوان، صرفاً در ابعاد متعارف،‌طرح‌ها و اشکالی که منجر به‌جلب توجه و تبرج نگردد، مجاز است.

‌استفاده از مفاهیم، نمادها و علائم مربوط به فرهنگ سنتی و بومی ایرانی-اسلامی مشروط به عدم تبرج و جلب توجه مجاز است.

‌رعایت تناسب در تزئینات و ملحقات لباس شامل دکمه، کمربند، زیپ روسری، شال و … برای بکارگیری در اجتماع ضروری است.

‌ملاحضات فوق الاشاره،‌در مورد کلیه ملحقات لباس مانند روسری و پوشش، کمربند، کیف، کفش، زیورآلات، دستکش، شلوار، کلاه و نظایر آن نیز رعایت شود.

تبلیغ لباس اجتماع

نظام تبلیغ لباس اجتماع بانوان و سایر موارد

در قانون ساماندهی مد و لباس‌ أخذ نشان شیما ( شناسنامه یکپارچه مد و لباس اسلامی و ایرانی ) و نصب آن در داخل لباس اجتماع و عدم بکارگیری مارک و یا حک برند خارجی در لباس های تولید ایرانی ضروری است.

‌تولید و توزیع بروشورهای تبلیغاتی یا انجام هر نوع تبلیغات در فضای مجازی یا محیطی یا چاپی به هر شکل و در هر مکانی مستلزم أخذ مجوز از نهاد متولی تبلیغات است.

‌تبلیغ و معرفی کلیه طرح ها ( اعم از لباس اجتماع و غیر از آن)‌در قالب مانکن جامد انجام شده و از به کارگیری مدل زنده به هر نحوی در تبلیغ لباس، خودداری شود.

‌خودداری از به‌کار بستن نام و عنوان بیگانه،‌یا استفاده از نام و عنوان دارای معانی با بار منفی مذهبی،‌فرهنگی و اجتماعی و سیاسی‌( مانند مفاهیم دامن زننده به تعارضات قومیتی و مذهبی و…) ضروری است.

‌به کارگیری نام و نشان ایرانی در ساخت برند و نما نشان و تبلیغات محصولات ضرورت دارد.

‌أخذ مجوز فعالیت‌(‌طراح، مزون، خانه مد، مؤسسه مد و لباس، تولید کننده و سایر فعالیت های مرتبط)‌از مبادی ذیربط ( کارگروه و اتحادیه ) ضروری است.

‌رعایت بخشنامه های نظارتی کارگروه ساماندهی مد و لباس الزامی است.

با توجه به موارد مطروحه در آیین نامه قانون ساماندهی مد و لباس، رسانه لباس پارسی به بررسی دو جشنواره مهم کارگروه مد و لباس کشور می پردازد.

جشنواره بین المللی مد و لباس فجر سال ۱۳۹۹ و جشنواره لباس عاشورایی ۱۴۰۰ و با کمال تعجب نقض آشکار قوانین و تخلفات از آیین نامه ها و نوع داوری ها آنچنان مشهود است که یا باید کرکره این سبک جشنواره پایین کشیده شود یا داورها و دبیران جشنواره تغییر پیدا کنند و این سبک داوری‌ها چیزی جز پایمال شدن حق طراحان لباس، اشاعه بی فرهنگی در سبک پوشش،هنجارشکنی و توهین به مقدسات ملی،آیینی ودینی را در پی نداشته است.

اگر با همین سیاست جشنواره مد و لباس فجر ۱۴۰۰ قرار بر برگزاری می باشد؛شایسته است یا برگزار نشود یا در تعیین دبیر و داوران بازنگری کامل صورت گیرد.

دهمین جشنواره مد و لباس فجر ۱۳۹۹

لباس های نمایش داده شده در این جشنواره هیج ضابطه ای از آیین نامه پوشش لباس بانوان را رعایت نکرده بودند؛آیا داورها قوانین را مطالعه نکرده بودند؟آیا دبیر جشنواره اشراف بر آیین نامه نداشته است؟ و چرا این تولیدات در این جشنواره به نمایش درآمده است؟

لباس های فوق مطابق آیین نامه کارگروه مد و لباس جزء لباس های جلو باز بوده و ممنوعیت تولید در بازار پوشاک را دارند.

در ادامه به‌تعدادی از لباس‌های نمایش داده شده در دهمین جشنواره بین المللی  فجر می‌پردازیم و هزاران بار جای افسوس از هزینه های سربار فرهنگ عمومی کشور که صرفا به‌برگزاری جشنواره‌های بی‌هویت صرف می‌شود و همین نقض آشکارا آیین‌نامه ها باعث ایجاد هزینه‌های تحمیلی در تبیین و اشاعه معروف می‌گردد.

جشنواره لباس عاشورایی۱۴۰۰

این جشنواره که با هدف تبیین فرهنگ عاشورایی و اشاعه آرمان‌های نهضت حسینی و واقعه شهادت امام حسین (ع) و اصحابش برگزار می‌گردد تا نسل جوان گوشی از حماسه فرهنگی نهضت عاشورایی را در اعتلای فرهنگ پوشش درک کنند و از الگوهای متعارف مذهبی در این مقوله استفاده کنند.

چند سالی است که برقرار می‌گردد ولی عدم درک صحیح دست اندرکاران این جشنواره و باز بی‌اطلاعی و متاسفانه مطالعه نکردن بدیهی ترین آیین‌نامه‌های مدون و عدم اجرای آن توسط دبیران، داوران، طراحان مد این جشنواره ‌ها را در سطح بسیار پایینی به قهقرا کشانده است و جای مقوله فرهنگی به امر غیر فرهنگی و نابهنجار اجتماعی تغییر کرده است.

استفاده نمادها خاص و توجیه در نحوه استفاده از آن مانند پنجه،زنجیر،علم و انواع تیغه‌های علم کشی و قمه همگان نوعی تمثیل گرایی خرافی از ادیان افراطی و ملحد مذاهب دیگر است که همخوانی با مکتب عاشورایی ندارد و عملا ملحدانه است که متاسفانه بدون هیچ تحقیق فرهنگی از این نمادها در جشنواره عاشورایی استفاده می شود و این امر در متن صریح آیین نامه پوشاک به صراحت قید شده است.

آیا دبیران،داوران و طراحان لباس به خود زحمت خواندن این آیین نامه ها را داده اند؟ در بعضی از طرح ها نمادها؛ ترویج خشونت، استفاده از شمشیر و قمه،نیزه و یا طرح هایی برگرفته از تلفیق طرح های بیگانه با مضامین عاشورایی به‌چشم می‌خورد و به‌صراحت طرح ها خط قرمز کارگروه مد و لباس در استفاده از آستین کوتاه،مانتوهای چسبان،حجاب استیال ها را رد کرده بودند.

مورد دیگر استفاده ار اسماءالله و اسامی متبرک بر روی لباس ها  می باشد که متاسفانه با افتخار در این جشنواره ها از آن یاد می شود که متاسفانه خلاف آیین نامه می باشد و چرایی این عدم توجه در این چند ساله این سوال را تداعی می کند.

کاش دست اندرکاران و متولیان این امر به خود زحمت می دانند حداقل کمنر از یک ساعت این آیین نامه ها را مطالعه کنند،جای بسی تاسف است که مجری قانون و سیاست گذار اشراف به آیین نامه ها نداشته و صرف برگزاری جشنواره ها و انتشار اخبار و بزرگ نمایی با چند عکس و ارایه بیلان انجام کار خروجی غلط یک جشنواره است.

پیش تر اشاره به نماد های خشونت در لباس های عاشورایی در طراح های اولیه شده بود که در نهایت در خروجی این لباس ها تغییر کرد و از اشتباهی به اشتباه دیگری تبدیل گردید.

تعدادی از طرح های جشنواره عاشورایی

لباس های به نمایش درآمده بعد از طرح های رو نمایی شده باز جای نقد و بحث های کارشناسی داشت و عدم رعایت آیین نامه ها، اعم از بدن نما بودن، کوتاهی، استفاده از اسماء جلاله،تبرح، لباس شهرت، فرم کلی لباس،عدم بیان فرهنگ عاشورای که تعدادی از لباس ها گویا برای سینما بالی وود تهیه شده بودند و به اسم پوشاک فاطمی و لباس‌های تعزیه به نمایش درآمده بودند که هیچ مصداقی برای پوشاک اجتماع عاشورایی نداشتند و جالب تر اینکه همین لباس ها منتخب  جشنواره و مورد تقدیر قرار گرفتند.

برگزار نشدن یک جشنواره بد بسیار بهتر از برگزاری یک جشنواره بد است و در این جشنواره ما شاهد بدترین نوع برگزاری هستیم،جشنواره لباس عاشورایی نه مد است که جلوه‌گر خوش پوشی باشد نه فستیوال لباس‌ها و طرح های غیرکاربردی است،لباس عاشورایی یعنی درک فرهنگ شهادت و قیام امام سوم شیعیان حسین (ع) که ‌نام و فرهنگ آن جهانی است، اگر با این مضامین قرار است برای سال آینده مجدد این جشنواره تکرار شود، عدم برگزاری آن شایسته است تا حداقل از یک کار فرهنگی؛ اصلی غیر فرهنگی نسازیم.

پس از اتمام هر جشنواره ای مسؤلین ذیربط به تعریف و تمجید از نحوه برگزاری و تولیدات ارایه شده می پردازنند و در چندین مرحله در سازمان و اصناف  مختلف عکس‌های یادگاری و تقدیر ‎از این افراد صورت می‌گیرد؛ بدون در نظر گرفتن ماهیت و اصالت فرهنگی پوشش،گویا مسؤلین فوق دل بسته این عکس‌ها و انتشار اخبارگونه ظواهر این جشنواره‌ها هستند.

امید است با تغییر و تحول صورت گرفته در بنده اصلی کارگروه مد و لباس کشور که بالاترین مرجع فرهنگی پوشش ایرانی اسلامی می باشد، تحولی شایسته در این امر صورت گیرد و مدعیان مقوله فرهنگی هنر صنعت پوشاک از سیاست های کارگروه مد و لباس کشور تبعیت کنند و از این موازی کاری ها و خودمختاری ها صنفی و انجمنی جلوگیری شود.

به گزارش لباس پارسی